Shadow Copy เป็นฟีเจอร์ของระบบปฏิบัติการ Windows Server ที่ใช้ในการสร้างสำเนาของไฟล์หรือโฟลเดอร์ขณะที่ไฟล์นั้นกำลังถูกใช้งานอยู่ หรือในขณะที่ระบบกำลังทำงานอยู่ โดยไม่ต้องปิดโปรแกรมหรือหยุดบริการ ระบบจะเก็บ Snapshot ของไฟล์ไว้เป็น "สำเนาแบบอ่านอย่างเดียว (read-only)" ที่ใช้พื้นที่น้อยเพราะเป็นการเก็บเฉพาะส่วนที่เปลี่ยนแปลง ไม่ใช่การ Copy ทั้งไฟล์

Shadow Copy ทำงานอย่างไร❓

1. ผู้ดูแลระบบกำหนดเวลาให้ระบบสร้าง snapshot ของไดรฟ์หรือโฟลเดอร์เป็นระยะ
   
2. เมื่อเกิดการเปลี่ยนแปลงของไฟล์ ระบบจะเก็บเฉพาะ “ส่วนที่เปลี่ยน” ไว้ในพื้นที่ที่เรียกว่า Diff Area
   
3. ผู้ใช้สามารถเข้าไปดู “Previous Versions” ได้จาก Windows Explorer หรือใช้ระบบ Backup ดึงคืนมาได้

🔷 ประโยชน์ของ Shadow Copy ต่อทุกองค์กร

1. กู้คืนไฟล์ที่ถูกลบหรือเขียนทับโดยไม่ได้ตั้งใจ
✅ ผู้ใช้สามารถคลิกขวาที่โฟลเดอร์หรือไฟล์แล้วเลือก “Restore previous versions” ได้ด้วยตัวเอง

2. ลดภาระงานฝ่ายไอที
✅ ไม่ต้องเรียก backup ใหญ่จากระบบ สำรองไว้เฉพาะที่เปลี่ยน ช่วยให้ IT ประหยัดเวลาในการกู้ไฟล์

3. สำรองข้อมูลได้ต่อเนื่องโดยไม่รบกวนระบบ
✅ สามารถ backup ข้อมูลระบบหรือฐานข้อมูลได้ขณะระบบกำลังทำงาน (Online backup)

4. ช่วยในการ Audit และการตรวจสอบไฟล์ย้อนหลัง
✅ สามารถตรวจดูว่าก่อนหน้านั้นไฟล์มีเนื้อหาอย่างไร

5. ประหยัดต้นทุน
✅ ไม่ต้องลงทุนกับโซลูชันสำรองข้อมูลราคาแพงสำหรับการกู้คืนในระยะสั้น

6. รองรับในระบบ File Server ภายในองค์กร
✅ เหมาะมากกับระบบที่ผู้ใช้ร่วมกันใช้งานไฟล์ เช่น งานบัญชี HR หรือแผนกเอกสาร

⚠ ข้อควรระวังในการใช้ Shadow Copy

• ไม่ใช่ระบบสำรองข้อมูลระยะยาว เพราะเก็บได้จำกัดตามพื้นที่
  
• ควรใช้ร่วมกับระบบ Backup Tools เพื่อความปลอดภัยของข้อมูลระยะยาว
  
• ไม่แนะนำให้ใช้กับไฟล์ที่มีการเปลี่ยนแปลงถี่มากหรือไฟล์ขนาดใหญ่ เช่น ไฟล์ฐานข้อมูลขนาดใหญ่

สรุปสุดท้าย

Shadow Copy เป็นฟีเจอร์สำคัญใน Windows Server ที่ช่วยให้องค์กรสามารถกู้คืนไฟล์หรือข้อมูลย้อนหลังได้รวดเร็ว โดยไม่ต้องพึ่งพาการ Restore จากระบบ Backup ใหญ่ เหมาะสำหรับการใช้งานในองค์กรที่มีการใช้ File Server หรือมีความเสี่ยงต่อการสูญหายของข้อมูลบ่อยครั้งจากการเขียนทับ ลบผิด หรือการเปลี่ยนแปลงไฟล์โดยไม่ตั้งใจ‼️