IPAM ย่อมาจาก IP Address Management ซึ่งเป็นระบบหรือเครื่องมือที่ใช้ในการติดตาม บริหารจัดการ และวางแผนการใช้งาน IP Address ภายในเครือข่ายขององค์กร ไม่ว่าจะเป็น IPv4 หรือ IPv6 รวมถึง Subnet, VLAN, DHCP, DNS และข้อมูลที่เกี่ยวข้อง

IPAM คือศูนย์กลางที่รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการใช้งาน IP Address ทั้งหมดในเครือข่าย ช่วยให้ฝ่าย IT สามารถบริหารจัดการเครือข่ายได้อย่างมีประสิทธิภาพ ปลอดภัย และขยายระบบได้ง่ายในอนาคต

IPAM มีหน้าที่อะไรบ้าง❓

1. ติดตามและแสดงรายการ IP Address

• บอกได้ว่า IP ไหนกำลังถูกใช้
  
• IP ไหนว่าง หรือกำลังหมดอายุ

2. จัดการ Subnet และ VLAN

• แสดงโครงสร้างเครือข่ายที่ใช้จริง
  
• วางแผนการขยายระบบได้ชัดเจน

3. เชื่อมต่อกับ DHCP และ DNS

• ตรวจสอบว่า IP ไหนถูกแจกให้ใคร ผ่าน DHCP
  
• ชื่อ Host ใดผูกกับ IP อะไรบ้าง ผ่าน DNS

4. ตรวจจับปัญหาเครือข่าย

• เช่น IP ชนกัน (IP conflict), IP ถูกใช้โดยไม่ได้รับอนุญาต
• วิเคราะห์พฤติกรรมเครือข่ายผิดปกติ

5. สร้างรายงาน (Reports & Audits)

• ใช้สำหรับตรวจสอบย้อนหลัง
  
• หรือแสดงสถานะการใช้งาน IP เป็นรายวัน/สัปดาห์/เดือน

🔷 ประโยชน์ของ IPAM ต่อองค์กร

1. ลดความซับซ้อนในการจัดการ IP
✅ ไม่ต้องใช้ Excel หรือจดบันทึก IP ด้วยมือ
✅ ลดความผิดพลาดในการแจก IP

2. เพิ่มความปลอดภัยเครือข่าย
✅ ติดตามว่าใครใช้ IP อะไร เมื่อไหร่
✅ ตรวจพบการใช้งาน IP ผิดปกติ เช่น การบุกรุกจากภายใน

3. เพิ่มประสิทธิภาพของทีม IT
✅ ตรวจสอบปัญหา IP ได้เร็วขึ้น
✅ วางแผนการใช้ Subnet, VLAN, หรือ IPv6 ได้ง่าย

4. รองรับการขยายระบบในอนาคต
✅ เหมาะสำหรับองค์กรที่มีหลายสาขา หลายเครือข่าย หรือใช้ Virtualization
✅ วางแผนเครือข่ายในระยะยาวได้แม่นยำ

5. ลด Downtime ของระบบ
✅ ป้องกันปัญหา IP ซ้ำ, DHCP แจก IP ซ้ำ, DNS ผิด
✅ ช่วยให้ระบบทำงานได้ต่อเนื่อง

IPAM เหมาะกับองค์กรไหนบ้าง❓

• องค์กรที่มีอุปกรณ์ในเครือข่ายจำนวนมาก เช่น 100 เครื่องขึ้นไป
• องค์กรที่มีหลายไซต์ หรือหลายสาขา
• องค์กรที่ใช้ระบบ DHCP, DNS และ VLAN
• ผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต (ISP), Data Center หรือบริษัทด้าน IT Infrastructure
• องค์กรที่ต้องการความมั่นคง ปลอดภัย และตรวจสอบได้ของระบบเครือข่าย